Kombucha of Komboecha is een drankje dat ontstaat uit fermentatie van gezoete thee door azijnzuurbacteriën en gistculturen. Komboecha ontwikkelt in de drank vooral gluconzuur, melkzuur, azijnzuur en verschillende vitamines.
Wat is kombucha?
Kombucha is gezoete thee (pure witte, zwarte of groene) die fermenteert door een samenwerking van goede micro-organismen. Vaak zal je het woord SCOBY tegenkomen, dat staat voor een Symbiotic Community of Bacteria and Yeasts oftewel een samenwerkende gemeenschap van bacteriën en gisten. Je hebt een SCOBY of startervloeistof nodig om zelf kombucha te maken. Het resultaat is een fris licht bruisend drankje.
Geschiedenis van kombucha
Kombucha is ontstaan in Noordoost-China rond 220 v. Chr. en werd in eerste instantie gewaardeerd om zijn ontgiftende en energiegevende eigenschappen. De naam is naar verluidt afgeleid van Dr. Kombu, een Koreaanse arts die de gefermenteerde thee naar Japan bracht als genezend middel voor keizer Inkyo. Uiteindelijk werd de thee naar Europa gebracht als gevolg van uitbreidingen van de handelsroute in het begin van de 20e eeuw, met name in Rusland (als "Kambucha") en Duitsland (als "Kombuchaschwamm"). Ondanks een duik in de internationale populariteit tijdens de Tweede Wereldoorlog als gevolg van het tekort aan thee en suikervoorraden, werd Kombucha weer populair na een studie in Zwitserland uit de jaren '60 waarin de voordelen voor de gezondheid werden vergeleken met die van yoghurt.
Stammen aanwezig in kombucha
De specifieke bacteriën en giststammen in kombucha zorgen ervoor dat de kombucha werkt zoals hij werkt, en produceren de pit en de smaak van de kombucha. Niet alle kombuchaculturen zullen exact dezelfde stammen bevatten, maar dit zijn enkele stammen die in studies zijn vastgelegd:
- Acetobacter: is een aërobe (waarvoor zuurstof nodig is) bacteriestam die azijnzuur en gluconzuur produceert. Het wordt altijd gevonden in kombucha. Acetobacter stammen bouwen ook de scoby op. Acetobacter xylinoides en acetobacter ketogenum zijn twee stammen die je zou kunnen vinden in kombucha.
- Saccharomyces: bevat een aantal giststammen die alcohol produceren en zijn de meest voorkomende soorten gist die in kombucha voorkomen. Ze kunnen aëroob of anaëroob zijn (vereist een zuurstofvrije omgeving). Ze omvatten Saccharomycodes ludwigii, Saccharomycodes apiculatus, Schizosaccharomyces pombe, Zygosaccharomyes en Saccharomyces cerevisiae.
- Brettanomyces: is een ander type giststam, ofwel aëroob ofwel anaëroob, die gewoonlijk in kombucha wordt aangetroffen en die alcohol of azijnzuur produceert.
- Lactobacillus: Een soort aërobe bacterie die soms, maar niet altijd, in kombucha voorkomt. Het produceert melkzuur en slijm.
- Pediococcus: Deze anaërobe bacteriën produceren melkzuur en slijm. Ze worden soms, maar niet altijd, in kombucha gevonden.
- Gluconacetobacter kombuchae is een anaërobe bacterie die uniek is voor kombucha. Hij voedt zich met stikstof die in thee zit en produceert azijnzuur en gluconzuur, en bouwt de scoby op.
- Zygosaccharomyces kombuchaensis is een giststam die uniek is voor kombucha. Het produceert alcohol en koolzuur en draagt bij aan het lichaam van de scoby.
Voedingsstoffen in kombucha
Kombucha bevat ook een verscheidenheid aan andere voedingsstoffen, met name verschillende zuren en esters die de drank zijn karakteristieke smaak en bruis geven. In deze componenten zit gluconzuur, wat het belangrijkste verschil is tussen de samenstelling van kombucha en de samenstelling van appelciderazijn.
Is de samenstelling van kombucha altijd gelijkaardig?
De eigenlijke bacteriën, de suiker en het zuurgehalte van kombucha zijn afhankelijk van vele factoren, waaronder de oorspronkelijke cultuur, het gebruikte type thee, het type suiker, de sterkte van de thee, het type water, de zettijd, de kweektemperatuur, en nog veel meer. Hoewel verschillende SCOBY's kunnen variëren in hun exacte samenstelling, is wat alle kombucha's gemeen hebben gluconzuur, azijnzuur en fructose.
Voedingsstoffen in kombucha
- De 8 essentiële aminozuren en 2 semi-essentiële aminozuren
- Vitamine B1
- Vitamine B2
- Vitamine B3
- Vitamine B6
- Vitamine B12
- Vitamine C
Waarom heb je deze vitamines nodig?
- Vitamine B1 is erg belangrijk voor de energievoorziening van het lichaam en voor een goede werking van de hartspier en het zenuwstelsel.
- Vitamine B2 is nodig voor de energievoorziening van het lichaam.
- Vitamine B3 is belangrijk voor je energiehuishouding en voor de aanmaak van vetzuren in het lichaam.
- Vitamine B6 is belangrijk voor de stofwisseling (afbraak en opbouw van aminozuren, de bouwstenen van eiwitten). Vitamine B6 reguleert de werking van bepaalde hormonen en is nodig voor de groei, de bloedaanmaak en een goede werking van het immuunsysteem en het zenuwstelsel.
- Vitamine B12 is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen (nodig om zuurstof in je bloed te vervoeren). Daarnaast is vitamine B12 nodig voor een goede werking van het zenuwstelsel.
- Vitamine C heeft een functie als antioxidant in het lichaam en is nodig voor de vorming van bindweefsel, de opname van ijzer en het in stand houden van de weerstand.
Maar wat betekent dit nu voor mijn lichaam?
De geclaimde gezondheidsvoordelen zijn :
- een ontgifting van het lichaam door glucuronzuur
- de antimicrobiële werking van melkzuur
- antibiotische eigenschappen in het algemeen
- een reiniging van het kliersysteem
- bevordering van de spijsvertering
- neutralisatie van urinezuur
Ondanks zijn geschiedenis zijn de gezondheidsvoordelen van kombucha echter nog steeds niet bewezen.
Reactie plaatsen
Reacties
Hey Fermitable!
Ik ben ook met het idee aan het spelen om een vitamine B supplement te slikken op aanraden van vrienden en kwam zo op jouw blog terecht. Je artikel is super interessant (ik ben geobsedeerd door kombucha), maar ik denk persoonlijk dat ik niet voldoende vitamine B binnen krijg door kombucha alleen, dus ik ga naar een supplement moeten gaan denk ik. Hoe sta jij hier tegenover? Ik denk deze van Flinndal te nemen (https://www.flinndal.nl/vitaminen/vitamine-b) omdat de reviews alvast goed zijn. Wat denk jij?
Ik kijk uit naar je antwoord!
Maria
Hoi Maria,
Wat een fijne reactie, bedankt! Helemaal ok die obsessie: heb ik stiekem ook! :-)
Het ideale zou zijn indien je bij een (orthomoleculaire) arts eerst kan laten nagaan welke vitamine (B) je tekort komt. Er bestaan immers verschillende vitamines (B) en elk tekort doet wat anders met je lichaam. Om er zeker van te zijn dat je dus de juiste aanvult is een testje altijd verstandig. Ik heb al mensen gehoord die erin slagen hun tekort door fermentatie (kombucha) aan te vullen, maar ik ben er zelf geen van: ik blijf met een vit B12 tekort zitten dat door supplementen aangevuld wordt. Er zijn gigantisch veel merken op de markt maar welke nu wel of niet goed zijn... daar heb ik net wat minder verstand van dan van fermentatiepotten ;-)
Veel succes bij je zoektocht en... laat zeker weten waar ik in de toekomst volgens jou nog meer over mag bloggen zodat we die obsessie van jou zéker blijven voeden!